ಡಾ. ಪಿ. ಎಸ್. ಶಂಕರ ಅವರ ಲೇಖನಿಯಿಂದ ಮೂಡಿ ಬಂದ ಕನ್ನಡ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಶ್ವಕೋಶದ 3ನೇ ಆವೃತ್ತಿ.

ಪ್ರಖ್ಯಾತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತçದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ. ಪಿ. ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರು ಆರು ದಶಕಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲದ ತಮ್ಮ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಅಪರೂಪದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು 1995 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ವೈದ್ಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ ಪುಸ್ತಕದ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿ ಹಾಗೂ 2025ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ವೈದ್ಯ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಮೂರನೇ ಆವೃತ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಮೊದಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಮೂರು ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಮೈಲಿಗಲ್ಲು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಇಂತಹ ಸಮಗ್ರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಶ್ವಕೋಶವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವೂ ಒಂದು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳು ತಮ್ಮ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನಿಘಂಟುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದರೆ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಕೋಶಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿವೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ವಿಶ್ವಕೋಶವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಕಲ್ಪನೆಯು ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಡಾ. ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಕಂಬಾರ್ ಅವರ ಕನಸಿನ ಕೂಸಾಗಿತ್ತು. ಅವರು 1993ರಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಕುಲಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾಗ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಶ್ವಕೋಶವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುವAತೆ ಡಾ. ಪಿ. ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರನ್ನು ಅವರು ವಿನಂತಿಸಿದ್ದರು.
ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಒಂದು ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಯೆAದರೆ, ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಗಂಭೀರ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಔಷಧ ಮತ್ತು ರೋಗಗಳಿಗೆ ಸಂಬAಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 90 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಲೇಖನಿಯಿಂದ ಮೂಡಿ ಬಂದಿದೆ. ಉಳಿದವುಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಂಡ ಸುಮಾರು 30 ತಜ್ಞರ ಒಂದು ತಂಡವು ಬರೆದಿದೆ.
1995 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿಯು ಔಷಧ, ಮಾನವಕುಲ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ರೋಗಗಳು, ಅದರ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನಗಳು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೋಗಗಳ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ 450 ಪುಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಪ್ರಕಟವಾದ ಎರಡನೇ ಆವೃತ್ತಿಯು ಹಳೆಯ ಕಾಯಿಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬAಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕೃತ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು 650 ಪುಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು 2025 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಮೂರನೇ ಆವೃತ್ತಿಯು ಗರ್ಭದಿಂದ ಸಾವಿನವರೆಗೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಹೊಸ ರೋಗಗಳು, ಎಲ್ಲಾ ರೋಗಗಳಿಗೆ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಆಧಾರಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಅವಲಂಬನೆ ಹಾಗೂ ಇತರ ವಿವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 950 ಪುಟಗಳ ಬೃಹತ್ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿಭಾನ್ವಿತ ಬರಹಗಾರ ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 250 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಮತ್ತು ಪದವಿಪೂರ್ವ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹಲವಾರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷ ಕನ್ನಡ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಜೊತೆಗೆ, ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಆಕ್ಸ್ಫರ್ಡ್ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನಿಘಂಟು ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್-ಕನ್ನಡ ವಿಜ್ಞಾನ ನಿಘಂಟನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಖ್ಯಾತ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಅವರು ಕ್ಷಯರೋಗ, ಸಿಒಪಿಡಿ, ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್, ಡಯಾಜಿನಾನ್ ಪಾಯಿಜನಿಂಗ್, ಪೆಲ್ಲಾಗ್ರ‍್ರಾ, ಇನ್‌ಫೆಕ್ಟೆಡ್ ಕ್ಯಾವಲ್ ಅಂಬ್ರೆಲಾ, ಬ್ರಾಂಕೊಜೆನಿಕ್ ಕಾರ್ಸಿನೋಮದಲ್ಲಿ ರಕ್ತದ ಅನಿಲ ಅಸಹಜತೆಗಳು, ಸಿಂಕ್ರೊನಸ್ ಡ್ಯುಯಲ್ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಾರ್ಸಿನೋಮ ಮತ್ತು ಶ್ವಾಸನಾಳದ ಆಸ್ತಮಾ ಕುರಿತು ಮೂಲ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಪುಲ್ನೇಲ್, ಮಧುಮೇಹದ ಸಂಭವ, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸಂಭವ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹೃದಯರಕ್ತನಾಳದ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಡಯಾಜಿನಾನ್ ಪಾಯಿಜನಿಂಗ್ ಕುರಿತು ಅವರು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸವು ಪ್ರಶಂಸನಾತ್ಮಕ ಹಾಗೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.
ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಖ್ಯಾತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಾಗ್ಮಿಗಳಾಗಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಡಾ. ಬಿ. ಸಿ. ರಾಯ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಯುನೆಸ್ಕೋದಿಂದ ನೀಡುವ ಲೆಜೆಂಡರಿ ಟೀಚರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಎನ್‌ಟಿಆರ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಹಂಪಿಯ ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕಲಬುರಗಿಯ ಗುಲಬರ್ಗಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ತುಮಕೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಆರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಂದ ನಾಡೋಜ ಸೇರಿದಂತೆ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಅವರಿಗೆ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿದೆ. ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಭಾಗದ ನಿವೃತ್ತ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ಲಂಡನ್‌ನ ರಾಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಿಸಿಶಿಯನ್ಸ್ನ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ಶಂಕರ್ ಕಳೆದ 19 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿಗಾಗಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಜರ್ನಲ್, ವಿಜ್ಞಾನ ಲೋಕವನ್ನು ಮತ್ತು 15 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಜರ್ನಲ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.